N(iets) doen voor elkaar
Een paar weken geleden ontmoette ik Femmianne Bredewold, onderzoeker, wetenschapper en professor.
Ze gaf me direct een boek: ‘Lof der oppervlakkigheid’ waarin ze de praktijk van de ‘participatiesamenleving’ onderzocht, met name voor buurtbewoners met een beperking.
Tijdens dit gesprek vroeg ik haar naar haar drijfveren voor dit onderzoek en voor haar werk. Ze vertelde dat ze het van kinds af aan lastig heeft gevonden wanneer iemand werd buitengesloten. Die persoon weer bij de groep betrekken is een van die drijfveren.
Terwijl ze dit zegt denk ik, verdraaid, dat heb ik ook… Wat een mooie woorden gebruikt ze om dit te omschrijven. Zelf ben ik al lange tijd aan het zoeken naar de juiste woorden voor mijn drijfveren, maar het leek nooit de lading te dekken. Als ik deze naast de lijst van mijn droomopdrachten leg, zie ik een duidelijke lijn, die hier inhoudelijk bij passen.
Afijn, het was een tof gesprek, we hebben veel raakvlakken en ik hoop in de toekomst samen met haar een onderzoek te doen! Maar de reden voor deze blog was het boek. Nu ben ik ‘nog maar’ op pagina 74, maar ik wil graag deze blog schrijven. Femmianne schrijft in de eerste pagina’s van haar boek over: ‘wederkerigheid als insluitingprincipe’. Geven zorgt voor zowel het ontstaan als voortbestaan van relaties.
Wat ik zelf vaak tegenkwam tijdens het artistieke onderzoek ‘Jouw zorg is mij een zorg’ is dat wederkerigheid mensen vaak lijkt tegen te houden om iets aan een ander te vragen. Als je al super druk bent en je vraagt eens om hulp, moet je dan ook nog persee iets terug doen..? Men leek het dan liever zelf op te lossen. Wederkerigheid lijkt bij sommigen een reden om het niet te vragen, ze waren al druk genoeg.
Ik vraag me hardop af of dit ook te maken kan hebben met eenzaamheid? Als we er vanuit mogen gaan dat door wederkerigheid, geven en ontvangen relaties kunnen ontstaan, kan dit dan ook invloed hebben op het ontbreken van relaties? En wanneer we dus niet om hulp vragen of hulp geven aan een ander, zou dat een oorzaak kunnen zijn van eenzaamheid? Het soort eenzaamheid dat wordt veroorzaakt door het daadwerkelijke gebrek aan contacten. Zou het mogelijk zijn om er iets mee doen, een nieuw frame voor eenzaamheid te creëren? Waardoor we er op een hele andere manier naar kunnen kijken en zo tot werkende oplossingen kunnen komen.
Op pagina 32 schrijft Femmianne: Geven vergroot de eigenwaarde en levert waardering op, krijgen geeft steun en begrip. Iemand om hulp vragen is deze persoon waarderen om zijn kwaliteiten, iemand hulp geven is deze persoon zien.
Verderop schrijft ze over het ongemak van het vragen. Het ontvangen van hulp gaat gepaard met vervelende gevoelens.
Zelf weet ik hoe kwetsbaar het soms kan zijn om een ander om hulp te vragen, maar ik weet ook dat wanneer ik mijzelf kwetsbaar opstel het me over het algemeen verder brengt. Ik zou graag elke dag de sterke versie van mijzelf zijn, de vrouw die onderneemt, oplossingen bedenkt en verbindingen legt. Maar soms heb ik ook gewoon een pyjama dag.
Op pagina 45 wordt dit mooi verwoord: (Baart, 2013) Pleit voor herwaardering van kwetsbaarheid, omdat kwetsbaarheid bij het leven hoort, kan zorgen voor de humanisering van de maatschappij.
Ik ben groot voorstander van kwetsbaarheid en iets voor een ander doen. Wat mij opvalt is dat mensen best bereid zijn om iets voor een ander te doen, zolang er maar duidelijke grenzen zijn waar ze zich aan kunnen verhouden. Nu zijn deze grenzen voor een ieder anders, maar een aantal hoofdlijnen lijken overeen te komen. Ik zou het tof vinden om als ontwerper hieraan bij te kunnen dragen, mensen helpen met het vinden van hun grenzen en hierdoor minder ‘angstig’ zijn om iets voor een ander te doen.
Verderop citeert ze: (boves en van Dijk, 2008) ‘Als er werkelijk contact is geweest, laat dat aan twee kanten sporen achter. Contact is dus iets wederkerigs.
Kwetsbaarheid hierin is, naar mijn mening, het om kunnen gaan met een afwijzing, wanneer dit contact niet aan twee kanten sporen achterlaat. Daarnaast ben ik er van overtuigd dat je erop mag vertrouwen dat een ander ‘nee’ zegt wanneer het hem niet uitkomt. Dat helpt mij enorm bij het vragen.
Dit is een wat warrige blog geworden, wellicht wordt de tekst nog wat bijgeschaafd als ik verder heb gelezen in het boek. Wel weet ik twee nieuwe thema’s voor volgende onderzoeken, waar ik me graag voor in zou zetten; wederkerigheid / vraagverlegenheid en eenzaamheid. Een koppeling zou fantastisch zijn! Dank Femmianne voor alle waardevolle inspiratie!
Zou het mogelijk zijn om er iets mee doen, een nieuw frame voor eenzaamheid te creëren? Waardoor we er op een hele andere manier naar kunnen kijken en zo tot werkende oplossingen kunnen komen.
