De kracht van reframing

“Dit instrumentarium dat jullie ontwikkeld hebben dat is geweldig. Het is een krachtige wijze voor het meten van de belasting van de mantelzorgers. Het is van alle tijden, omdat het de problematiek heel erg beeldend maakt. En de cliënt kan zelf aangeven waar hij zich bevindt in het vraagstuk.”

Dit schreef Katja van Staveren, beleidsadviseur gemeente Bunnik, naar aanleiding van onze reframe sessie rondom respijtzorg.

Noem het een instrumentarium, co-design of visuele werkvormen, het gaat om wat het creëert; een plek om met elkaar, gelijkwaardig en in dezelfde taal de interactie aan te gaan. Zo ontwikkelen we in co-creatie nieuwe oplossingen, waarbij de inbreng van de ander onmisbaar is. Ik neem jullie graag mee in mijn werkwijze aan de hand van een concreet project: Voor de gemeente Bunnik ontwierpen we een reframing sessie rondom het thema Respijtzorg. Respijtzorg is een zorgaanbod om mantelzorgers te ontlasten en een adempauze te bieden. 

Hoe geef je als mantelzorger aan, dat het zorgen voor een naaste te veel wordt? Waar kan je terecht?
We hebben een aantal interactieve werkvormen ontworpen, waarbij we de thema’s in een visuele vorm goten.

De vraag ‘waar kan ik terecht met mijn hulpvraag?’ werd vertaald in De vijver van mantelzorg. In de vijver kregen diverse stakeholders, aanbieders en andere ‘zwemmers’ een plek. Ze werden letterlijk op de kaart geplaatst. Hierdoor werd het mogelijk om verbindingen te leggen tussen verschillende partijen en vraagstukken. “Waar is de vuurtoren? Is er zwemles? Waar kan je pootje baden? En, waar begint het diepe water?” Deze vragen hielpen om verschillende facetten op de kaart aan te brengen en veel meer zicht te krijgen op de complexiteit van het vraagstuk. Het helpt om de context van het vraagstuk te visualiseren en om onverwachte stakeholders te vinden en de behoefte van verschillende betrokkenen naar boven te halen. 

De tweede werkvorm ging over belastbaarheid; hoe herken je dat je overbelast raakt? Durf je dat aan te geven? En bij wie kan je terecht? Spannende vragen die je niet ‘zomaar’ even kunt stellen.
We kozen om dit vraagstuk middels een metafoor te visualiseren en lieten ons inspireren door ‘net te laat’. Waarbij je teveel kilometers wilt rijden op een tank, en dus zonder benzine komt te staan. Kan je minder hoge toeren rijden? Wat heb je daarvoor nodig? Welke alarmbellen heb je genegeerd? En, hoe kunnen we een APK ontwikkelen? Dit frame maakt het mogelijk om te reageren op een precair onderwerp, binnen een veilig kader. 

Met deze visuele vormen en beeldend uitgewerkte metaforen creëerden we letterlijk een plek waar de deelnemers (mantelzorgers, beleidsmakers en aanbieders) met elkaar uitwisselden vanuit een gemeenschappelijke taal. 

Je start het gesprek vanuit een frisse invalshoek, waarbij de deelnemers niet werden weerhouden door regels en protocollen, maar juist worden aangemoedigd om te kijken vanuit kansen en verbinding. Je komt op een hele andere manier in contact met jouw doelgroep, je krijgt andere antwoorden en op die manier ontstaan nieuwe perspectieven waar je verder op kunt bouwen.

Meer weten? Ben je geïnteresseerd in de kansen van social design voor respijtzorg? Wil je aan de slag met reframing van jouw vraagstuk en op een andere manier in gesprek komen met alle betrokkenen? Neem contact met mij op.

Lees ook #1 ‘Wat doet een social designer’ uit de reeks over social design
Lees hier meer over het project Respijtzorg Reframed